- sūn
孙zǐ
子bīng
兵fǎ
法·
·xíng
行jūn
军piān
篇 
						-  
〔chūn
春qiū
秋qí
齐guó
国 
〕sūn
孙wǔ
武 
						-  
  
 sūn
孙zǐ
子yuē
曰 
:fán
凡chǔ
处jūn
军 
、xiγng
相dí
敌 
:jué
绝shān
山yī
依gǔ
谷 
,shì
视shēng
生chǔ
处gāo
高 
,zhγn
战lóng
隆wú
无dēng
登 
,cǐ
此chǔ
处shān
山zhī
之jūn
军yě
也 
。jué
绝shuǐ
水bì
必yuǎn
远shuǐ
水 
;kè
客jué
绝shuǐ
水ér
而lái
来 
,wù
勿yíng
迎zhī
之yú
于shuǐ
水nèi
内 
,lìng
令bγn
半jì
济ér
而jī
击zhī
之 
,lì
利 
;yù
欲zhγn
战zhě
者 
,wú
无fù
附yú
于shuǐ
水ér
而yíng
迎kè
客 
;shì
视shēng
生chǔ
处gāo
高 
,wú
无yíng
迎shuǐ
水liú
流 
,cǐ
此chǔ
处shuǐ
水shγng
上zhī
之jūn
军yě
也 
。jué
绝chì
斥zé
泽 
,wéi
惟jí
亟qù
去wú
无liú
留 
;ruò
若jiāo
交jūn
军yú
于chì
斥zé
泽zhī
之zhωng
中 
,bì
必yī
依shuǐ
水cǎo
草ér
而bèi
背zhòng
众shù
树 
,cǐ
此chǔ
处chì
斥zé
泽zhī
之jūn
军yě
也 
。píng
平lù
陆chǔ
处yì
易 
,ér
而yòu
右bèi
背gāo
高 
,qián
前sǐ
死hòu
后shēng
生 
,cǐ
此chǔ
处píng
平lù
陆zhī
之jūn
军yě
也 
。fán
凡cǐ
此sì
四jūn
军zhī
之lì
利 
,huáng
黄dì
帝zhī
之suǒ
所yǐ
以shèng
胜sì
四dì
帝yě
也 
。 -  
  
 fán
凡jūn
军hγo
好gāo
高ér
而wù
恶xiγ
下 
,guì
贵yáng
阳ér
而jiγn
贱yīn
阴 
,yǎng
养shēng
生ér
而chǔ
处shí
实 
,jūn
军wú
无bǎi
百jí
疾 
,shì
是wèi
谓bì
必shèng
胜 
。qiū
丘líng
陵dī
堤fáng
防 
,bì
必chǔ
处qí
其yáng
阳 
,ér
而yòu
右bèi
背zhī
之 
。cǐ
此bīng
兵zhī
之lì
利 
,dì
地zhī
之zhù
助yě
也 
。 -  
  
 shγng
上yù
雨 
,shuǐ
水βò
沫zhì
至 
,yù
欲shè
涉zhě
者 
,dγi
待qí
其dìng
定yě
也 
。 -  
  
 fán
凡dì
地yǒu
有jué
绝jiγn
涧 
、tiān
天jǐng
井 
、tiān
天láo
牢 
、tiān
天luó
罗 
、tiān
天xiγn
陷 
、tiān
天xì
隙 
,bì
必jí
亟qù
去zhī
之 
,wù
勿jìn
近yě
也 
。wú
吾yuǎn
远zhī
之 
,dí
敌jìn
近zhī
之 
;wú
吾yíng
迎zhī
之 
,dí
敌bèi
背zhī
之 
。 -  
  
 jūn
军páng
旁yǒu
有xiǎn
险zǔ
阻 
、huáng
潢jǐng
井 
、jiā
葭wěi
苇 
、shān
山lín
林 
、yì
蘙huì
荟zhě
者 
,bì
必jǐn
谨fù
覆suǒ
索zhī
之 
,cǐ
此fú
伏jiān
奸zhī
之suǒ
所chǔ
处yě
也 
。 -  
  
 dí
敌jìn
近ér
而jìng
静zhě
者 
,shì
恃qí
其xiǎn
险yě
也 
;yuǎn
远ér
而tiǎo
挑zhγn
战zhě
者 
,yù
欲rén
人zhī
之jìn
进yě
也 
;qí
其suǒ
所jū
居yì
易zhě
者 
,lì
利yě
也 
。 -  
  
 zhòng
众shù
树dòng
动zhě
者 
,lái
来yě
也 
;zhòng
众cǎo
草duω
多zhγng
障zhě
者 
,yí
疑yě
也 
;niǎo
鸟qǐ
起zhě
者 
,fú
伏yě
也 
;shòu
兽hγi
骇zhě
者 
,fù
覆yě
也 
;chén
尘gāo
高ér
而ruì
锐zhě
者 
,chē
车lái
来yě
也 
;bēi
卑ér
而guǎng
广zhě
者 
,tú
徒lái
来yě
也 
;sǎn
散ér
而tiáo
条dá
达zhě
者 
,qiáo
樵cǎi
采yě
也 
;shǎo
少ér
而wǎng
往lái
来zhě
者 
,yíng
营jūn
军yě
也 
。 -  
  
 cí
辞bēi
卑ér
而yì
益bèi
备zhě
者 
,jìn
进yě
也 
;cí
辞qiáng
强ér
而jìn
进qū
驱zhě
者 
,tuì
退yě
也 
;qīng
轻chē
车xiān
先chū
出jū
居qí
其cè
侧zhě
者 
,zhèn
陈yě
也 
;wú
无yuē
约ér
而qǐng
请hé
和zhě
者 
,βóu
谋yě
也 
;bēn
奔zǒu
走ér
而chén
陈bīng
兵chē
车zhě
者 
,qī
期yě
也 
;bγn
半jìn
进bγn
半tuì
退zhě
者 
,yòu
诱yě
也 
。 -  
  
 zhγng
杖ér
而lì
立zhě
者 
,jī
饥yě
也 
;jí
汲ér
而xiān
先yǐn
饮zhě
者 
,kě
渴yě
也 
;jiγn
见lì
利ér
而bú
不jìn
进zhě
者 
,láo
劳yě
也 
;niǎo
鸟jí
集zhě
者 
,xū
虚yě
也 
;yè
夜hū
呼zhě
者 
,kǒng
恐yě
也 
;jūn
军rǎo
扰zhě
者 
,jiγng
将bú
不zhòng
重yě
也 
;jīng
旌qí
旗dòng
动zhě
者 
,luγn
乱yě
也 
;lì
吏nù
怒zhě
者 
,juγn
倦yě
也 
;sù
粟βǎ
马ròu
肉shí
食 
,jūn
军wú
无xuán
悬fǒu
缻 
,bù
不fǎn
返qí
其shè
舍zhě
者 
,qióng
穷kòu
寇yě
也 
;zhūn
谆zhūn
谆xī
翕xī
翕 
,xú
徐yǔ
与rén
人yán
言zhě
者 
,shī
失zhòng
众yě
也 
;shuò
数shǎng
赏zhě
者 
,jiǒng
窘yě
也 
;shuò
数fá
罚zhě
者 
,kùn
困yě
也 
;xiān
先bγo
暴ér
而hòu
后wèi
畏qí
其zhòng
众zhě
者 
,bù
不jīng
精zhī
之zhì
至yě
也 
;lái
来wěi
委xiè
谢zhě
者 
,yù
欲xiū
休xī
息yě
也 
。bīng
兵nù
怒ér
而xiāng
相yíng
迎 
,jiǔ
久ér
而bù
不hé
合 
,yòu
又bù
不xiāng
相qù
去 
,bì
必jǐn
谨chá
察zhī
之 
。 -  
  
 bīng
兵fēi
非yì
益duω
多yě
也 
,wéi
惟wú
无wǔ
武jìn
进 
,zú
足yǐ
以bìng
并lì
力 
、liγo
料dí
敌 
、qǔ
取rén
人ér
而yǐ
已 
。fú
夫wéi
惟wú
无lǜ
虑ér
而yì
易dí
敌zhě
者 
,bì
必qín
擒yú
于rén
人 
。 -  
  
 zú
卒wèi
未qīn
亲fù
附ér
而fá
罚zhī
之 
,zé
则bù
不fú
服 
,bù
不fú
服zé
则nán
难yòng
用yě
也 
。zú
卒yǐ
已qīn
亲fù
附ér
而fá
罚bù
不xíng
行 
,zé
则bù
不kě
可yòng
用yě
也 
。gù
故lìng
令zhī
之yǐ
以wén
文 
,qí
齐zhī
之yǐ
以wǔ
武 
,shì
是wèi
谓bì
必qǔ
取 
。lìng
令sù
素xíng
行yǐ
以jiγo
教qí
其βín
民 
,zé
则βín
民fú
服 
;lìng
令bú
不sù
素xíng
行yǐ
以jiγo
教qí
其βín
民 
,zé
则βín
民bù
不fú
服 
。lìng
令sù
素xíng
行zhě
者 
,yǔ
与zhòng
众xiāng
相dé
得yě
也 
。 
						 
						 
                       参考书籍:《古代汉语词典》 商务印书馆  第二版,《孙子兵法》中华书局,