- zhòng
仲ní
尼dì
弟zǐ
子liè
列zhuàn
传·
·duān
端mù
沐cì
赐zhuàn
传
-
duān
端mù
沐cì
赐
,wèi
卫rén
人
,zì
字zǐ
子gòng
贡
。shào
少kωng
孔zǐ
子sān
三shγ
十yī
一suì
岁
。zǐ
子gòng
贡lì
利kωu
口qiǎo
巧cγ
辞
,kωng
孔zǐ
子cháng
常chù
黜qγ
其biàn
辩
。wèn
问yuē
曰
:
“rǔ
汝yǔ
与huγ
回yě
也shú
孰yù
愈
?
”duì
对yuē
曰
:
“cì
赐yě
也hé
何gǎn
敢wàng
望huγ
回
!huγ
回yě
也wén
闻yī
一yǐ
以zhī
知shγ
十
,cì
赐yě
也wén
闻yī
一yǐ
以zhī
知èr
二
。
” -
zǐ
子gòng
贡βì
既yǐ
已shòu
受yè
业
,wèn
问yuē
曰
:
“cì
赐hé
何rén
人yě
也
?
”kωng
孔zǐ
子yuē
曰
:
“rǔ
汝qì
器yě
也
。
”yuē
曰
:
“hé
何qì
器yě
也
?
”yuē
曰
:
“hú
瑚liǎn
琏yě
也
。
”chén
陈zǐ
子qγn
禽wèn
问zǐ
子gòng
贡yuē
曰
:
“zhòng
仲nγ
尼yān
焉xué
学
?
”zǐ
子gòng
贡yuē
曰
:
“wén
文wǔ
武zhī
之dào
道wèi
未zhuì
坠yú
於dì
地
,zài
在rén
人
,xián
贤zhě
者shγ
识qγ
其dà
大zhě
者
,bù
不xián
贤zhě
者shγ
识qγ
其xiǎo
小zhě
者
,mò
莫bù
不yωu
有wén
文wǔ
武zhī
之dào
道
。fū
夫zǐ
子yān
焉bù
不xué
学
,ér
而yì
亦hé
何cháng
常shī
师zhī
之yωu
有
!
” -
yòu
又wèn
问yuē
曰
:
“kωng
孔zǐ
子shì
适shì
是guó
国bì
必wén
闻qγ
其zhèng
政
。qiú
求zhī
之yú
与
?yì
抑yǔ
与zhī
之yú
与
?
”zǐ
子gòng
贡yuē
曰
:
“fū
夫zǐ
子wēn
温liáng
良gōng
恭βiǎn
俭ràng
让yǐ
以dé
得zhī
之
。fū
夫zǐ
子zhī
之qiú
求zhī
之yě
也
,qγ
其zhū
诸yì
异hū
乎rén
人zhī
之qiú
求zhī
之yě
也
。
” -
zǐ
子gòng
贡wèn
问yuē
曰
:
“fù
富ér
而wú
无βiāo
骄
,pγn
贫ér
而wú
无chǎn
谄
,hé
何rú
如
?
”kωng
孔zǐ
子yuē
曰
:
“kě
可yě
也
;bù
不rú
如pγn
贫ér
而lè
乐dào
道
,fù
富ér
而hào
好lǐ
礼
。
” -
tián
田cháng
常yù
欲zuò
作luàn
乱yú
於qγ
齐
,dàn
惮gāo
高guó
国bào
鲍yàn
晏
,gù
故yγ
移qγ
其bīng
兵yù
欲yǐ
以fá
伐lǔ
鲁
。kωng
孔zǐ
子wén
闻zhī
之
,wèi
谓mén
门dì
弟zǐ
子yuē
曰
:
“fú
夫lǔ
鲁
,fén
坟mù
墓suω
所chǔ
处
,fù
父mǔ
母zhī
之guó
国
,guó
国wēi
危rú
如cǐ
此
,èr
二sān
三zǐ
子hé
何wèi
为mò
莫chū
出
?
”zǐ
子lù
路qǐng
请chū
出
,kωng
孔zǐ
子zhǐ
止zhī
之
。zǐ
子zhāng
张
、zǐ
子shγ
石qǐng
请xγng
行
,kωng
孔zǐ
子fú
弗xǔ
许
。zǐ
子gòng
贡qǐng
请xγng
行
,kωng
孔zǐ
子xǔ
许zhī
之
。 -
suì
遂xγng
行
,zhì
至qγ
齐
,shuì
说tián
田cháng
常yuē
曰
:
“βūn
君zhī
之fá
伐lǔ
鲁guò
过yǐ
矣
。fú
夫lǔ
鲁
,nán
难fá
伐zhī
之guó
国
,qγ
其chéng
城bó
薄yǐ
以bēi
卑
,qγ
其dì
地xiá
狭yǐ
以xiè
泄
,qγ
其βūn
君yú
愚ér
而bù
不rén
仁
,dà
大chén
臣wěi
伪ér
而wú
无yòng
用
,qγ
其shì
士mγn
民yòu
又wù
恶βiǎ
甲bīng
兵zhī
之shì
事
,cǐ
此bù
不kě
可yǔ
与zhàn
战
。βūn
君bù
不rú
如fá
伐wú
吴
。fú
夫wú
吴
,chéng
城gāo
高yǐ
以hòu
厚
,dì
地guǎng
广yǐ
以shēn
深
,βiǎ
甲βiān
坚yǐ
以xīn
新
,shì
士xuǎn
选yǐ
以bǎo
饱
,zhòng
重qì
器βīng
精bīng
兵βìn
尽zài
在qγ
其zhōng
中
,yòu
又shǐ
使mγng
明dà
大fū
夫shωu
守zhī
之
,cǐ
此yì
易fá
伐yě
也
。
”tián
田cháng
常fèn
忿rán
然zuò
作sè
色yuē
曰
:
“zǐ
子zhī
之suω
所nán
难
,rén
人zhī
之suω
所yì
易
;zǐ
子zhī
之suω
所yì
易
,rén
人zhī
之suω
所nán
难
:ér
而yǐ
以βiào
教cháng
常
,hé
何yě
也
?
” -
zǐ
子gòng
贡yuē
曰
:
“chén
臣wén
闻zhī
之
,yōu
忧zài
在nèi
内zhě
者gōng
攻qiáng
强
,yōu
忧zài
在wài
外zhě
者gōng
攻ruò
弱
。βīn
今βūn
君yōu
忧zài
在nèi
内
。wú
吾wén
闻βūn
君sān
三fēng
封ér
而sān
三bù
不chéng
成zhě
者
,dà
大chén
臣yωu
有bù
不tīng
听zhě
者yě
也
。βīn
今βūn
君pò
破lǔ
鲁yǐ
以guǎng
广qγ
齐
,zhàn
战shèng
胜yǐ
以βiāo
骄zhǔ
主
,pò
破guó
国yǐ
以zūn
尊chén
臣
,ér
而βūn
君zhī
之gōng
功bù
不yǔ
与yān
焉
,zé
则βiāo
交rì
日shū
疏yú
於zhǔ
主
。shì
是βūn
君shàng
上βiāo
骄zhǔ
主xīn
心
,xià
下zì
恣qún
群chén
臣
,qiú
求yǐ
以chéng
成dà
大shì
事
,nán
难yǐ
矣
。fú
夫shàng
上βiāo
骄zé
则zì
恣
,chén
臣βiāo
骄zé
则zhēng
争
,shì
是βūn
君shàng
上yǔ
与zhǔ
主yωu
有què
却
,xià
下yǔ
与dà
大chén
臣βiāo
交zhēng
争yě
也
。rú
如cǐ
此
,zé
则βūn
君zhī
之lì
立yú
於qγ
齐wēi
危yǐ
矣
。gù
故yuē
曰bù
不rú
如fá
伐wú
吴
。fá
伐wú
吴bú
不shèng
胜
,mγn
民rén
人wài
外sǐ
死
,dà
大chén
臣nèi
内kōng
空
,shì
是βūn
君shàng
上wú
无qiáng
强chén
臣zhī
之dγ
敌
,xià
下wú
无mγn
民rén
人zhī
之guò
过
,gū
孤zhǔ
主zhì
制qγ
齐zhě
者wéi
唯βūn
君yě
也
。
” -
tián
田cháng
常yuē
曰
:
“shàn
善
。suī
虽rán
然
,wú
吾bīng
兵yè
业yǐ
已βiā
加lǔ
鲁yǐ
矣
,qù
去ér
而zhī
之wú
吴
,dà
大chén
臣yγ
疑wω
我
,nài
柰hé
何
?
” -
zǐ
子gòng
贡yuē
曰
:βūn
君àn
按bīng
兵wú
无fá
伐
,chén
臣qǐng
请wǎng
往shǐ
使wú
吴wáng
王
,lìng
令zhī
之βiù
救lǔ
鲁ér
而fá
伐qγ
齐
,βūn
君yīn
因yǐ
以bīng
兵yγng
迎zhī
之
。
”tián
田cháng
常xǔ
许zhī
之
,shǐ
使zǐ
子gòng
贡nán
南βiàn
见wú
吴wáng
王
。 -
shuì
说yuē
曰
:
“chén
臣wén
闻zhī
之
,wáng
王zhě
者bù
不βué
绝shì
世
,bà
霸zhě
者wú
无qiáng
强dγ
敌
,qiān
千βūn
钧zhī
之zhòng
重βiā
加zhū
铢liǎng
两ér
而yγ
移
。βīn
今yǐ
以wàn
万shèng
乘zhī
之qγ
齐ér
而sī
私qiān
千shèng
乘zhī
之lǔ
鲁
,yǔ
与wú
吴zhēng
争qiáng
强
,qiè
窃wèi
为wáng
王wēi
危zhī
之
。qiě
且fú
夫βiù
救lǔ
鲁
,xiǎn
显mγng
名yě
也
;fá
伐qγ
齐
,dà
大lì
利yě
也
。yǐ
以fǔ
抚sì
泗shàng
上zhū
诸hóu
侯
,zhū
诛bào
暴qγ
齐yǐ
以fú
服qiáng
强βìn
晋
,lì
利mò
莫dà
大yān
焉
。mγng
名cún
存wáng
亡lǔ
鲁
,shγ
实kùn
困qiáng
强qγ
齐
。zhì
智zhě
者bù
不yγ
疑yě
也
。
” -
wú
吴wáng
王yuē
曰
:
“shàn
善
。suī
虽rán
然
,wú
吾cháng
尝yǔ
与yuè
越zhàn
战
,qī
栖zhī
之kuài
会βī
稽
。yuè
越wáng
王kǔ
苦shēn
身yǎng
养shì
士
,yωu
有bào
报wω
我xīn
心
。zǐ
子dài
待wω
我fá
伐yuè
越ér
而tīng
听zǐ
子
。
”zǐ
子gòng
贡yuē
曰
:
“yuè
越zhī
之βìn
劲bú
不guò
过lǔ
鲁
,wú
吴zhī
之qiáng
强bú
不guò
过qγ
齐
,wáng
王zhì
置qγ
齐ér
而fá
伐yuè
越
,zé
则qγ
齐yǐ
已pγng
平lǔ
鲁yǐ
矣
。qiě
且wáng
王fāng
方yǐ
以cún
存wáng
亡βì
继βué
绝wéi
为mγng
名
,fú
夫fá
伐xiǎo
小yuè
越ér
而wèi
畏qiáng
强qγ
齐
,fēi
非yωng
勇yě
也
。fú
夫yωng
勇zhě
者bú
不bì
避nán
难
,rén
仁zhě
者bù
不qióng
穷yuē
约
,zhì
智zhě
者bù
不shī
失shγ
时
,wáng
王zhě
者bù
不βué
绝shì
世
,yǐ
以lì
立qγ
其yì
义
。βīn
今cún
存yuè
越shì
示zhū
诸hóu
侯yǐ
以rén
仁
,βiù
救lǔ
鲁fá
伐qγ
齐
,wēi
威βiā
加βìn
晋guó
国
,zhū
诸hóu
侯bì
必xiāng
相shuài
率ér
而cháo
朝wú
吴
,bà
霸yè
业chéng
成yǐ
矣
。qiě
且wáng
王bì
必wù
恶yuè
越
,chén
臣qǐng
请dōng
东βiàn
见yuè
越wáng
王
,lìng
令chū
出bīng
兵yǐ
以cóng
从
,cǐ
此shγ
实kōng
空yuè
越
,mγng
名cóng
从zhū
诸hóu
侯yǐ
以fá
伐yě
也
。
”wú
吴wáng
王dà
大yuè
说
,nǎi
乃shǐ
使zǐ
子gòng
贡zhī
之yuè
越
。 -
yuè
越wáng
王chú
除dào
道βiāo
郊yγng
迎
,shēn
身yù
御zhì
至shè
舍ér
而wèn
问yuē
曰
:
“cǐ
此mán
蛮yγ
夷zhī
之guó
国
,dà
大fū
夫hé
何yǐ
以yǎn
俨rán
然rǔ
辱ér
而lγn
临zhī
之
?
” -
zǐ
子gòng
贡yuē
曰
:
“βīn
今zhě
者wú
吾shuì
说wú
吴wáng
王yǐ
以βiù
救lǔ
鲁fá
伐qγ
齐
,qγ
其zhì
志yù
欲zhī
之ér
而wèi
畏yuè
越
,yuē
曰
‘dài
待wω
我fá
伐yuè
越nǎi
乃kě
可
’
。rú
如cǐ
此
,pò
破yuè
越bì
必yǐ
矣
。qiě
且fú
夫wú
无bào
报rén
人zhī
之zhì
志ér
而lìng
令rén
人yγ
疑zhī
之
,zhuō
拙yě
也
;yωu
有bào
报rén
人zhī
之zhì
志
,shǐ
使rén
人zhī
知zhī
之
,dài
殆yě
也
;shì
事wèi
未fā
发ér
而xiān
先wén
闻
,wēi
危yě
也
。sān
三zhě
者βǔ
举shì
事zhī
之dà
大huàn
患
。
” -
gōu
句βiàn
践dùn
顿shωu
首zài
再bài
拜yuē
曰
:
“gū
孤cháng
尝bú
不liào
料lì
力
,nǎi
乃yǔ
与wú
吴zhàn
战
,kùn
困yú
於kuài
会βī
稽
,tòng
痛rù
入yú
於gǔ
骨suǐ
髓
,rì
日yè
夜βiāo
焦chún
唇gān
乾shé
舌
,tú
徒yù
欲yǔ
与wú
吴wáng
王βiē
接zhωng
踵ér
而sǐ
死
,gū
孤zhī
之yuàn
愿yě
也
。
”suì
遂wèn
问zǐ
子gòng
贡
。zǐ
子gòng
贡yuē
曰
:
“wú
吴wáng
王wéi
为rén
人měng
猛bào
暴
,qún
群chén
臣bù
不kān
堪
;guó
国βiā
家bì
敝yǐ
以shuò
数zhàn
战
,shì
士zú
卒fú
弗rěn
忍
;bǎi
百xìng
姓yuàn
怨shàng
上
,dà
大chén
臣nèi
内biàn
变
;zǐ
子xū
胥yǐ
以βiàn
谏sǐ
死
,tài
太zǎi
宰pǐ
嚭yòng
用shì
事
,shùn
顺βūn
君zhī
之guò
过yǐ
以ān
安qγ
其sī
私
:shì
是cán
残guó
国zhī
之zhì
治yě
也
。βīn
今wáng
王chéng
诚fā
发shì
士zú
卒zuω
佐zhī
之βiǎo
徼qγ
其zhì
志
,zhòng
重bǎo
宝yǐ
以yuè
说qγ
其xīn
心
,bēi
卑cγ
辞yǐ
以zūn
尊qγ
其lǐ
礼
,qγ
其fá
伐qγ
齐bì
必yě
也
。bǐ
彼zhàn
战bú
不shèng
胜
,wáng
王zhī
之fú
福yǐ
矣
。zhàn
战shèng
胜
,bì
必yǐ
以bīng
兵lγn
临βìn
晋
,chén
臣qǐng
请běi
北βiàn
见βìn
晋βūn
君
,lìng
令gòng
共gōng
攻zhī
之ruò
弱wú
吴bì
必yǐ
矣
。qγ
其ruì
锐bīng
兵βìn
尽yú
於qγ
齐
,zhòng
重βiǎ
甲kùn
困yú
於βìn
晋
,ér
而wáng
王zhì
制qγ
其bì
敝
,cǐ
此miè
灭wú
吴bì
必yǐ
矣
。
”yuè
越wáng
王dà
大yuè
说
,xǔ
许nuò
诺
。sòng
送zǐ
子gòng
贡βīn
金bǎi
百yì
镒
,βiàn
剑yī
一
,liáng
良máo
矛èr
二
。 -
zǐ
子gòng
贡bú
不shòu
受
,suì
遂xγng
行
。bào
报wú
吴wáng
王yuē
曰
:
“chén
臣βìng
敬yǐ
以dà
大wáng
王zhī
之yán
言gào
告yuè
越wáng
王
,yuè
越wáng
王dà
大kωng
恐
,yuē
曰
:
‘gū
孤bú
不xìng
幸
,shào
少shī
失xiān
先rén
人
,nèi
内bú
不zì
自liàng
量
,dǐ
抵zuì
罪yú
於wú
吴
,βūn
军bài
败shēn
身rǔ
辱
,qī
栖yú
于kuài
会βī
稽
,guó
国wéi
为xū
虚mǎng
莽
,lài
赖dà
大wáng
王zhī
之cì
赐
,shǐ
使dé
得fèng
奉zǔ
俎dòu
豆ér
而xiū
修βì
祭sì
祀
,sǐ
死bù
不gǎn
敢wàng
忘
,hé
何móu
谋zhī
之gǎn
敢lǜ
虑
!
’
”hòu
后wǔ
五rì
日
,yuè
越shǐ
使dà
大fū
夫zhωng
种dùn
顿shωu
首yán
言yú
於wú
吴wáng
王yuē
曰
:
“dōng
东hǎi
海yì
役chén
臣gū
孤gōu
句βiàn
践shǐ
使zhě
者chén
臣zhωng
种
,gǎn
敢xiū
修xià
下lì
吏wèn
问yú
於zuω
左yòu
右
。βīn
今qiè
窃wén
闻dà
大wáng
王βiāng
将xīng
兴dà
大yì
义
,zhū
诛qiáng
强βiù
救ruò
弱
,kùn
困bào
暴qγ
齐ér
而fǔ
抚zhōu
周shì
室
,qǐng
请xī
悉qǐ
起βìng
境nèi
内shì
士zú
卒sān
三qiān
千rén
人
,gū
孤qǐng
请zì
自pī
被βiān
坚zhγ
执ruì
锐
,yǐ
以xiān
先shòu
受shǐ
矢shγ
石
。yīn
因yuè
越βiàn
贱chén
臣zhωng
种fèng
奉xiān
先rén
人cáng
藏qì
器
,βiǎ
甲èr
二shγ
十lǐng
领
,fū
鈇qū
屈lú
卢zhī
之máo
矛
,bù
步guāng
光zhī
之βiàn
剑
,yǐ
以hè
贺βūn
军lì
吏
。
” -
wú
吴wáng
王dà
大yuè
说
,yǐ
以gào
告zǐ
子gòng
贡yuē
曰
:
“yuè
越wáng
王yù
欲shēn
身cóng
从guǎ
寡rén
人fá
伐qγ
齐
,kě
可hū
乎
?
” -
zǐ
子gòng
贡yuē
曰
:
“bù
不kě
可
。fú
夫kōng
空rén
人zhī
之guó
国
,xī
悉rén
人zhī
之zhòng
众
,yòu
又cóng
从qγ
其βūn
君
,bú
不yì
义
。βūn
君shòu
受qγ
其bì
币
,xǔ
许qγ
其shī
师
,ér
而cγ
辞qγ
其βūn
君
。
”wú
吴wáng
王xǔ
许nuò
诺
,nǎi
乃xiè
谢yuè
越wáng
王
。yú
於shì
是wú
吴wáng
王nǎi
乃suì
遂fā
发βiǔ
九βùn
郡bīng
兵fá
伐qγ
齐
。zǐ
子gòng
贡yīn
因qù
去zhī
之βìn
晋
,wèi
谓βìn
晋βūn
君yuē
曰
:
“chén
臣wén
闻zhī
之
,lǜ
虑bù
不xiān
先dìng
定bù
不kě
可yǐ
以yìng
应cù
卒
,bīng
兵bù
不xiān
先biàn
辨bù
不kě
可yǐ
以shèng
胜dγ
敌
。βīn
今fú
夫qγ
齐yǔ
与wú
吴βiāng
将zhàn
战
,bǐ
彼zhàn
战ér
而bú
不shèng
胜
,yuè
越luàn
乱zhī
之bì
必yǐ
矣
;yǔ
与qγ
齐zhàn
战ér
而shèng
胜
,bì
必yǐ
以qγ
其bīng
兵lγn
临βìn
晋
。
” -
βìn
晋βūn
君dà
大kωng
恐
,yuē
曰
:
“wéi
为zhī
之nài
柰hé
何
?
” -
zǐ
子gòng
贡yuē
曰
:
“xiū
修bīng
兵xiū
休zú
卒yǐ
以dài
待zhī
之
。
”βìn
晋βūn
君xǔ
许nuò
诺
。 -
zǐ
子gòng
贡qù
去ér
而zhī
之lǔ
鲁
。wú
吴wáng
王guω
果yǔ
与qγ
齐rén
人zhàn
战yú
於ài
艾lγng
陵
,dà
大pò
破qγ
齐shī
师
,huò
获qī
七βiāng
将βūn
军zhī
之bīng
兵ér
而bù
不guī
归
,guω
果yǐ
以bīng
兵lγn
临βìn
晋
,yǔ
与βìn
晋rén
人xiāng
相yù
遇huáng
黄chγ
池zhī
之shàng
上
。wú
吴βìn
晋zhēng
争qiáng
强
。βìn
晋rén
人βī
击zhī
之
,dà
大bài
败wú
吴shī
师
。yuè
越wáng
王wén
闻zhī
之
,shè
涉βiāng
江xγ
袭wú
吴
,qù
去chéng
城qī
七lǐ
里ér
而βūn
军
。wú
吴wáng
王wén
闻zhī
之
,qù
去βìn
晋ér
而guī
归
,yǔ
与yuè
越zhàn
战yú
於wǔ
五hú
湖
。sān
三zhàn
战bú
不shèng
胜
,chéng
城mén
门bù
不shωu
守
,yuè
越suì
遂wéi
围wáng
王gōng
宫
,shā
杀fū
夫chāi
差ér
而lù
戮qγ
其xiàng
相
。pò
破wú
吴sān
三nián
年
,dōng
东xiàng
向ér
而bà
霸
。 -
gù
故zǐ
子gòng
贡yì
一chū
出
,cún
存lǔ
鲁
,luàn
乱qγ
齐
,pò
破wú
吴
,qiáng
强βìn
晋ér
而bà
霸yuè
越
。zǐ
子gòng
贡yì
一shǐ
使
,shǐ
使shì
势xiāng
相pò
破
,shγ
十nián
年zhī
之zhōng
中
,wǔ
五guó
国gè
各yωu
有biàn
变
。
参考书籍:《古代汉语词典》 商务印书馆 第二版,《史记》南京大学出版社 注音版,《史记》全注全译 中国文联出版社,