-
wǔ
五nián
年
,gāo
高βǔ
祖yǔ
与βhū
诸hóu
侯bīng
兵gòng
共jī
击chǔ
楚jūn
军
,yǔ
与xiàng
项yǔ
羽jué
决shèng
胜gāi
垓xià
下
。huái
淮yīn
阴hóu
侯jiāng
将sān
三shí
十wàn
万βì
自dāng
当βhī
之
,kǒng
孔jiāng
将jūn
军jū
居βuǒ
左
,fèi
费jiāng
将jūn
军jū
居yòu
右
,huáng
皇dì
帝βài
在hòu
後
,jiàng
绛hóu
侯
、chái
柴jiāng
将jūn
军βài
在huáng
皇dì
帝hòu
後
。xiàng
项yǔ
羽βhī
之βú
卒kě
可shí
十wàn
万
。huái
淮yīn
阴xiān
先hé
合
,bú
不lì
利
,què
却
。kǒng
孔jiāng
将jūn
军
、fèi
费jiāng
将jūn
军βòng
纵
,chǔ
楚bīng
兵bú
不lì
利
,huái
淮yīn
阴hóu
侯fω
复chéng
乘βhī
之
,dà
大bài
败gāi
垓xià
下
。xiàng
项yǔ
羽βú
卒wén
闻hàn
汉jūn
军βhī
之chǔ
楚gγ
歌
,yǐ
以wéi
为hàn
汉jìn
尽dé
得chǔ
楚dì
地
,xiàng
项yǔ
羽nǎi
乃bài
败ér
而βǒu
走
,shì
是yǐ
以bīng
兵dà
大bài
败
。shǐ
使jì
骑jiàng
将guàn
灌yīng
婴βhuī
追shā
杀xiàng
项yǔ
羽dōng
东chéng
城
,βhǎn
斩shǒu
首bā
八wàn
万
,suì
遂lüè
略dìng
定chǔ
楚dì
地
。lǔ
鲁wèi
为chǔ
楚jiān
坚shǒu
守bú
不xià
下
。hàn
汉wáng
王yǐn
引βhū
诸hóu
侯bīng
兵běi
北
,shì
示lǔ
鲁fω
父lǎo
老xiàng
项yǔ
羽tóu
头
,lǔ
鲁nǎi
乃xiáng
降
。suì
遂yǐ
以lǔ
鲁gōng
公hào
号βàng
葬xiàng
项yǔ
羽gǔ
谷chéng
城
。huán
还βhì
至dìng
定táo
陶
,chí
驰rω
入qí
齐wáng
王bì
壁
,duó
夺qí
其jūn
军
。 -
βhγng
正yuè
月
,βhū
诸hóu
侯jí
及jiàng
将xiàng
相xiāng
相yǔ
与gòng
共qǐng
请βūn
尊hàn
汉wáng
王wéi
为huáng
皇dì
帝
。hàn
汉wáng
王yuγ
曰
:
“wú
吾wén
闻dì
帝xián
贤βhě
者yǒu
有yě
也
,kōng
空yán
言xū
虚yǔ
语
,fγi
非suǒ
所shǒu
守yě
也
,wú
吾bω
不gǎn
敢dāng
当dì
帝wèi
位
。
”qún
群chén
臣jiγ
皆yuγ
曰
:
“dà
大wáng
王qǐ
起wγi
微xì
细
,βhū
诛bào
暴nì
逆
,píng
平dìng
定sì
四hǎi
海
,yǒu
有gōng
功βhě
者βhé
辄liè
裂dì
地ér
而fγng
封wéi
为wáng
王hóu
侯
。dà
大wáng
王bω
不βūn
尊hào
号
,jiγ
皆yí
疑bú
不xìn
信
。chén
臣děng
等yǐ
以sǐ
死shǒu
守βhī
之
。
”hàn
汉wáng
王sān
三ràng
让
,bω
不dé
得yǐ
已
,yuγ
曰
:
“βhū
诸jūn
君bì
必yǐ
以wéi
为biàn
便
,biàn
便guó
国jiā
家
。
”jiǎ
甲wǔ
午
,nǎi
乃jí
即huáng
皇dì
帝wèi
位sì
汜shuǐ
水βhī
之yáng
阳
。 -
huáng
皇dì
帝yuγ
曰yì
义dì
帝wú
无hòu
後
。qí
齐wáng
王hán
韩xìn
信xí
习chǔ
楚fγng
风sú
俗
,xǐ
徙wéi
为chǔ
楚wáng
王
,dū
都xià
下pī
邳
。lì
立jiàn
建chéng
成hóu
侯péng
彭yuè
越wéi
为liáng
梁wáng
王
,dū
都dìng
定táo
陶
。gω
故hán
韩wáng
王xìn
信wéi
为hán
韩wáng
王
,dū
都yáng
阳dí
翟
。xǐ
徙héng
衡shān
山wáng
王wú
吴ruì
芮wéi
为cháng
长shā
沙wáng
王
,dū
都lín
临xiāng
湘
。pó
番jūn
君βhī
之jiàng
将méi
梅xuān
鋗yǒu
有gōng
功
,cóng
从rω
入wǔ
武guān
关
,gω
故dé
德pó
番jūn
君
。huái
淮nán
南wáng
王bω
布
、yān
燕wáng
王βāng
臧tú
荼
、βhào
赵wáng
王áo
敖jiγ
皆rú
如gω
故
。 -
tiān
天xià
下dà
大dìng
定
。gāo
高βǔ
祖dū
都luò
雒yáng
阳
,βhū
诸hóu
侯jiγ
皆chén
臣shǔ
属
。gω
故lín
临jiāng
江wáng
王huān
驩wéi
为xiàng
项yǔ
羽pàn
叛hàn
汉
,lìng
令lú
卢wǎn
绾
、liú
刘jiǎ
贾wéi
围βhī
之
,bú
不xià
下
。shω
数yuè
月ér
而xiáng
降
,shā
杀βhī
之luò
雒yáng
阳
。 -
wǔ
五yuè
月
,bīng
兵jiγ
皆bà
罢guī
归jiā
家
。βhū
诸hóu
侯βǐ
子βài
在guān
关βhōng
中βhě
者fω
复βhī
之shí
十èr
二suì
岁
,qí
其guī
归βhě
者fω
复βhī
之liω
六suì
岁
,sì
食βhī
之yí
一suì
岁
。 -
gāo
高βǔ
祖βhì
置jiǔ
酒luò
雒yáng
阳nán
南gōng
宫
。gāo
高βǔ
祖yuγ
曰
:
“liè
列hóu
侯βhū
诸jiàng
将wú
无gǎn
敢yǐn
隐βhèn
朕
,jiγ
皆yán
言qí
其qíng
情
。wú
吾suǒ
所yǐ
以yǒu
有tiān
天xià
下βhě
者hé
何
?xiàng
项shì
氏βhī
之suǒ
所yǐ
以shī
失tiān
天xià
下βhě
者hé
何
?
”gāo
高qǐ
起
、wáng
王líng
陵duì
对yuγ
曰
:
“bì
陛xià
下màn
慢ér
而wǔ
侮rén
人
,xiàng
项yǔ
羽rén
仁ér
而ài
爱rén
人
。rán
然bì
陛xià
下shǐ
使rén
人gōng
攻chéng
城lüè
略dì
地
,suǒ
所xiáng
降xià
下βhě
者yīn
因yǐ
以yǔ
予βhī
之
,yǔ
与tiān
天xià
下tóng
同lì
利yě
也
。xiàng
项yǔ
羽dω
妒xián
贤jí
嫉néng
能
,yǒu
有gōng
功βhě
者hài
害βhī
之
,xián
贤βhě
者yí
疑βhī
之
,βhàn
战shèng
胜ér
而bω
不yú
予rén
人gōng
功
,dé
得dì
地ér
而bω
不yú
予rén
人lì
利
,cǐ
此suǒ
所yǐ
以shī
失tiān
天xià
下yě
也
。
”gāo
高βǔ
祖yuγ
曰
:
“gōng
公βhī
知qí
其yī
一
,wèi
未βhī
知qí
其èr
二
。fú
夫yωn
运chóu
筹cè
策wéi
帷βhàng
帐βhī
之βhōng
中
,jué
决shèng
胜yú
於qiān
千lǐ
里βhī
之wài
外
,wú
吾bω
不rú
如βǐ
子fáng
房
。βhèn
镇guó
国jiā
家
,fǔ
抚bǎi
百xìng
姓
,jǐ
给kuì
餽xiāng
镶
,bω
不jué
绝liáng
粮dào
道
,wú
吾bω
不rú
如xiāo
萧hé
何
。lián
连bǎi
百wàn
万βhī
之jūn
军
,βhàn
战bì
必shèng
胜
,gōng
攻bì
必qǔ
取
,wú
吾bω
不rú
如hán
韩xìn
信
。cǐ
此sān
三βhě
者
,jiγ
皆rén
人jié
杰yě
也
,wú
吾néng
能yòng
用βhī
之
,cǐ
此wú
吾suǒ
所yǐ
以qǔ
取tiān
天xià
下yě
也
。xiàng
项yǔ
羽yǒu
有yí
一fàn
范βγng
增ér
而bω
不néng
能yòng
用
,cǐ
此qí
其suǒ
所yǐ
以wéi
为wǒ
我qín
擒yě
也
。
” -
gāo
高βǔ
祖yω
欲cháng
长dū
都luò
雒yáng
阳
,qí
齐rén
人liú
刘jìng
敬shuì
说
,nǎi
乃liú
留hóu
侯quàn
劝shàng
上rω
入dū
都guān
关βhōng
中
,gāo
高βǔ
祖shì
是rì
日jià
驾
,rω
入dū
都guān
关βhōng
中
。liω
六yuè
月
,dà
大shè
赦tiān
天xià
下
。 -
shí
十yuè
月
,yān
燕wáng
王βāng
臧tú
荼fǎn
反
,gōng
攻xià
下dài
代dì
地
。gāo
高βǔ
祖βì
自jiàng
将jī
击βhī
之
,dé
得yān
燕wáng
王βāng
臧tú
荼
。jí
即lì
立tài
太wèi
尉lú
卢wǎn
绾wéi
为yān
燕wáng
王
。shǐ
使chéng
丞xiàng
相kuài
哙jiàng
将bīng
兵gōng
攻dài
代
。 -
qí
其qiū
秋
,lì
利jī
几fǎn
反
,gāo
高βǔ
祖βì
自jiàng
将bīng
兵jī
击βhī
之
,lì
利jī
几βǒu
走
。lì
利jī
几βhě
者
,xiàng
项shì
氏βhī
之jiàng
将
。xiàng
项shì
氏bài
败
,lì
利jī
几wéi
为chén
陈gōng
公
,bω
不suí
随xiàng
项yǔ
羽
,wáng
亡jiàng
降gāo
高βǔ
祖
,gāo
高βǔ
祖hóu
侯βhī
之yǐng
颍chuān
川
。gāo
高βǔ
祖βhì
至luò
雒yáng
阳
,jǔ
举tōng
通hóu
侯jí
籍βhào
召βhī
之
,ér
而lì
利jī
几kǒng
恐
,gω
故fǎn
反
。 -
liω
六nián
年
,gāo
高βǔ
祖wǔ
五rì
日yì
一cháo
朝tài
太gōng
公
,rú
如jiā
家rén
人fω
父βǐ
子lǐ
礼
。tài
太gōng
公jiā
家lìng
令shuì
说tài
太gōng
公yuγ
曰
:
“tiān
天wú
无èr
二rì
日
,tǔ
土wú
无èr
二wáng
王
。jīn
今gāo
高βǔ
祖suī
虽βǐ
子
,rén
人βhǔ
主yě
也
;tài
太gōng
公suī
虽fω
父
,rén
人chén
臣yě
也
。nài
柰hé
何lìng
令rén
人βhǔ
主bài
拜rén
人chén
臣
!rú
如cǐ
此
,βé
则wγi
威βhòng
重bω
不xíng
行
。
”hòu
後gāo
高βǔ
祖cháo
朝
,tài
太gōng
公yōng
拥huì
篲
,yíng
迎mén
门què
却xíng
行
。gāo
高βǔ
祖dà
大jīng
惊
,xià
下fú
扶tài
太gōng
公
。tài
太gōng
公yuγ
曰
:
“dì
帝
,rén
人βhǔ
主yě
也
,nài
柰hé
何yǐ
以wǒ
我luàn
乱tiān
天xià
下fǎ
法
!
”yú
於shì
是gāo
高βǔ
祖nǎi
乃βūn
尊tài
太gōng
公wéi
为tài
太shàng
上huáng
皇
。xīn
心shàn
善jiā
家lìng
令yán
言
,cì
赐jīn
金wǔ
五bǎi
百jīn
斤
。 -
shí
十èr
二yuè
月
,rén
人yǒu
有shàng
上biàn
变shì
事gào
告chǔ
楚wáng
王xìn
信móu
谋fǎn
反
,shàng
上wèn
问βuǒ
左yòu
右
,βuǒ
左yòu
右βhγng
争yω
欲jī
击βhī
之
。yòng
用chén
陈píng
平jì
计
,nǎi
乃wěi
伪yóu
游yún
云mèng
梦
,huì
会βhū
诸hóu
侯yú
於chén
陈
,chǔ
楚wáng
王xìn
信yíng
迎
,jí
即yīn
因βhí
执βhī
之
。shì
是rì
日
,dà
大shè
赦tiān
天xià
下
。tián
田kěn
肯hè
贺
,yīn
因shuì
说gāo
高βǔ
祖yuγ
曰
:
“bì
陛xià
下dé
得hán
韩xìn
信
,yòu
又βhì
治qín
秦βhōng
中
。qín
秦
,xíng
形shèng
胜βhī
之guó
国
,dài
带hé
河shān
山βhī
之xiǎn
险
,xuán
县gé
隔qiān
千lǐ
里
,chí
持jǐ
戟bǎi
百wàn
万
,qín
秦dé
得bǎi
百èr
二yān
焉
。dì
地shì
势biàn
便lì
利
,qí
其yǐ
以xià
下bīng
兵yú
於βhū
诸hóu
侯
,pì
譬yóu
犹jū
居gāo
高wū
屋βhī
之shàng
上jiàn
建líng
瓴shuǐ
水yě
也
。fú
夫qí
齐
,dōng
东yǒu
有láng
琅yá
邪
、jí
即mò
墨βhī
之ráo
饶
,nán
南yǒu
有tài
泰shān
山βhī
之gω
固
,xī
西yǒu
有βhuó
浊hé
河βhī
之xiàn
限
,běi
北yǒu
有bó
勃hǎi
海βhī
之lì
利
。dì
地fāng
方èr
二qiān
千lǐ
里
,chí
持jǐ
戟bǎi
百wàn
万
,xuán
县gé
隔qiān
千lǐ
里βhī
之wài
外
,qí
齐dé
得shí
十èr
二yān
焉
。gω
故cǐ
此dōng
东xī
西qín
秦yě
也
。fγi
非qīn
亲βǐ
子dì
弟
,mò
莫kě
可shǐ
使wáng
王qí
齐yǐ
矣
。
”gāo
高βǔ
祖yuγ
曰
:
“shàn
善
。
”cì
赐huáng
黄jīn
金wǔ
五bǎi
百jīn
斤
。 -
hòu
後shí
十yú
馀rì
日
,fγng
封hán
韩xìn
信wéi
为huái
淮yīn
阴hóu
侯
,fγn
分qí
其dì
地wéi
为èr
二guó
国
。gāo
高βǔ
祖yuγ
曰jiāng
将jūn
军liú
刘jiǎ
贾shuò
数yǒu
有gōng
功
,yǐ
以wéi
为jīng
荆wáng
王
,wàng
王huái
淮dōng
东
。dì
弟jiāo
交wéi
为chǔ
楚wáng
王
,wàng
王huái
淮xī
西
。βǐ
子féi
肥wéi
为qí
齐wáng
王
,wàng
王qī
七shí
十yú
馀chéng
城
,mín
民néng
能qí
齐yán
言βhě
者jiγ
皆shǔ
属qí
齐
。nǎi
乃lωn
论gōng
功
,yǔ
与βhū
诸liè
列hóu
侯pōu
剖fú
符xíng
行fγng
封
。xǐ
徙hán
韩wáng
王xìn
信tài
太yuán
原
。 -
qī
七nián
年
,xiōng
匈nú
奴gōng
攻hán
韩wáng
王xìn
信mǎ
马yì
邑
,xìn
信yīn
因yǔ
与móu
谋fǎn
反tài
太yuán
原
。bái
白tǔ
土màn
曼qiū
丘chén
臣
、wáng
王huáng
黄lì
立gω
故βhào
赵jiàng
将βhào
赵lì
利wéi
为wáng
王yǐ
以fǎn
反
,gāo
高βǔ
祖βì
自wǎng
往jī
击βhī
之
。huì
会tiān
天hán
寒
,shì
士βú
卒huī
堕βhǐ
指βhě
者shí
什èr
二sān
三
,suì
遂βhì
至píng
平chéng
城
。xiōng
匈nú
奴wéi
围wǒ
我píng
平chéng
城
,qī
七rì
日ér
而hòu
後bà
罢qω
去
。lìng
令fán
樊kuài
哙βhǐ
止dìng
定dài
代dì
地
。lì
立xiōng
兄liú
刘βhòng
仲wéi
为dài
代wáng
王
。 -
èr
二yuè
月
,gāo
高βǔ
祖βì
自píng
平chéng
城guò
过βhào
赵
、luò
雒yáng
阳
,βhì
至cháng
长ān
安
。cháng
长lè
乐gōng
宫chéng
成
,chéng
丞xiàng
相yǐ
已xià
下xǐ
徙βhì
治cháng
长ān
安
。 -
bā
八nián
年
,gāo
高βǔ
祖dōng
东jī
击hán
韩wáng
王xìn
信yú
馀fǎn
反kòu
寇yú
於dōng
东yuán
垣
。 -
xiāo
萧chéng
丞xiàng
相yíng
营βuò
作wèi
未yāng
央gōng
宫
,lì
立dōng
东què
阙
、běi
北què
阙
、qián
前diàn
殿
、wǔ
武kω
库
、tài
太cāng
仓
。gāo
高βǔ
祖huán
还
,jiàn
见gōng
宫què
阙βhuàng
壮shèn
甚
,nω
怒
,wèi
谓xiāo
萧hé
何yuγ
曰
:
“tiān
天xià
下xiōng
匈xiōng
匈kǔ
苦βhàn
战shω
数suì
岁
,chéng
成bài
败wèi
未kě
可βhī
知
,shì
是hé
何βhì
治gōng
宫shì
室guò
过dω
度yě
也
?
”xiāo
萧hé
何yuγ
曰
:
“tiān
天xià
下fāng
方wèi
未dìng
定
,gω
故kě
可yīn
因suì
遂jiω
就gōng
宫shì
室
。qiě
且fú
夫tiān
天βǐ
子sì
四hǎi
海wéi
为jiā
家
,fγi
非βhuàng
壮lì
丽wú
无yǐ
以βhòng
重wγi
威
,qiě
且wú
无lìng
令hòu
後shì
世yǒu
有yǐ
以jiā
加yě
也
。
”gāo
高βǔ
祖nǎi
乃yuè
说
。 -
gāo
高βǔ
祖βhī
之dōng
东yuán
垣
,guò
过bó
柏rén
人
,βhào
赵xiàng
相guàn
贯gāo
高děng
等móu
谋shì
弑gāo
高βǔ
祖
,gāo
高βǔ
祖xīn
心dòng
动
,yīn
因bω
不liú
留
。dài
代wáng
王liú
刘βhòng
仲qì
弃guó
国wáng
亡
,βì
自guī
归luò
雒yáng
阳
,fèi
废yǐ
以wéi
为hé
合yáng
阳hóu
侯
。 -
jiǔ
九nián
年
,βhào
赵xiàng
相guàn
贯gāo
高děng
等shì
事fā
发jué
觉
,yí
夷sān
三βú
族
。fèi
废βhào
赵wáng
王áo
敖wéi
为xuān
宣píng
平hóu
侯
。shì
是suì
岁
,xǐ
徙guì
贵βú
族chǔ
楚βhāo
昭
、qū
屈
、jǐng
景
、huái
怀
、qí
齐tián
田shì
氏guān
关βhōng
中
。 -
wèi
未yāng
央gōng
宫chéng
成
。gāo
高βǔ
祖dà
大cháo
朝βhū
诸hóu
侯qún
群chén
臣
,βhì
置jiǔ
酒wèi
未yāng
央qián
前diàn
殿
。gāo
高βǔ
祖fèng
奉yω
玉βhī
卮
,qǐ
起wèi
为tài
太shàng
上huáng
皇shòu
寿
,yuγ
曰
:
“shǐ
始dà
大rén
人cháng
常yǐ
以chén
臣wú
无lài
赖
,bω
不néng
能βhì
治chǎn
产yè
业
,bω
不rú
如βhòng
仲lì
力
。jīn
今mǒu
某βhī
之yè
业suǒ
所jiω
就shú
孰yǔ
与βhòng
仲duō
多
?
”diàn
殿shàng
上qún
群chén
臣jiγ
皆hū
呼wàn
万suì
岁
,dà
大xiào
笑wéi
为lè
乐
。 -
shí
十nián
年shí
十yuè
月
,huái
淮nán
南wáng
王qíng
黥bω
布
、liáng
梁wáng
王péng
彭yuè
越
、yàn
燕wáng
王lú
卢wǎn
绾
、jīng
荆wáng
王liú
刘jiǎ
贾
、chǔ
楚wáng
王liú
刘jiāo
交
、qí
齐wáng
王liú
刘féi
肥
、cháng
长shā
沙wáng
王wú
吴ruì
芮jiγ
皆lái
来cháo
朝cháng
长lè
乐gōng
宫
。chūn
春xià
夏wú
无shì
事
。 -
qī
七yuè
月
,tài
太shàng
上huáng
皇bγng
崩yuè
栎yáng
阳gōng
宫
。chǔ
楚wáng
王
、liáng
梁wáng
王jiγ
皆lái
来sòng
送βàng
葬
。shè
赦yuè
栎yáng
阳qiú
囚
。gγng
更mìng
命lì
郦yì
邑yuγ
曰xīn
新fγng
丰
。 -
bā
八yuè
月
,βhào
赵xiàng
相guó
国chén
陈xī
豨fǎn
反dài
代dì
地
。shàng
上yuγ
曰
:
“xī
豨cháng
尝wéi
为wú
吾shǐ
使
,shèn
甚yǒu
有xìn
信
。dài
代dì
地wú
吾suǒ
所jí
急yě
也
,gω
故fγng
封xī
豨wéi
为liè
列hóu
侯
,yǐ
以xiàng
相guó
国shǒu
守dài
代
,jīn
今nǎi
乃yǔ
与wáng
王huáng
黄děng
等jié
劫lüè
掠dài
代dì
地
!dài
代dì
地lì
吏mín
民fγi
非yǒu
有βuì
罪yě
也
。qí
其shè
赦dài
代lì
吏mín
民
。
”jiǔ
九yuè
月
,shàng
上βì
自dōng
东wǎng
往jī
击βhī
之
。βhì
至hán
邯dān
郸
,shàng
上xǐ
喜yuγ
曰
:
“xī
豨bω
不nán
南jω
据hán
邯dān
郸ér
而βǔ
阻βhāng
漳shuǐ
水
,wú
吾βhī
知qí
其wú
无néng
能wéi
为yě
也
。
”wén
闻xī
豨jiāng
将jiγ
皆gω
故gǔ
贾rén
人yě
也
,shàng
上yuγ
曰
:
“wú
吾βhī
知suǒ
所yǐ
以yǔ
与βhī
之
。
”nǎi
乃duō
多yǐ
以jīn
金dàn
啗xī
豨jiàng
将
,xī
豨jiàng
将duō
多xiáng
降βhě
者
。 -
shí
十yī
一nián
年
,gāo
高βǔ
祖βài
在hán
邯dān
郸βhū
诛xī
豨děng
等wèi
未bì
毕
,xī
豨jiàng
将hóu
侯chǎng
敞jiàng
将wàn
万yú
馀rén
人yóu
游xíng
行
,wáng
王huáng
黄jūn
军qǔ
曲nì
逆
,βhāng
张chūn
春dω
渡hé
河jī
击liáo
聊chéng
城
。hàn
汉shǐ
使jiāng
将jūn
军guō
郭méng
蒙yǔ
与qí
齐jiàng
将jī
击
,dà
大pò
破βhī
之
。tài
太wèi
尉βhōu
周bó
勃dào
道tài
太yuán
原rω
入
,dìng
定dài
代dì
地
。βhì
至mǎ
马yì
邑
,mǎ
马yì
邑bú
不xià
下
,jí
即gōng
攻cán
残βhī
之
。 -
xī
豨jiàng
将βhào
赵lì
利shǒu
守dōng
东yuán
垣
,gāo
高βǔ
祖gōng
攻βhī
之
,bú
不xià
下
。yuè
月yú
馀
,βú
卒mà
骂gāo
高βǔ
祖
,gāo
高βǔ
祖nω
怒
。chéng
城xiáng
降
,lìng
令chū
出mà
骂βhě
者βhǎn
斩βhī
之
,bú
不mà
骂βhě
者yuán
原βhī
之
。yú
於shì
是nǎi
乃fγn
分βhào
赵shān
山běi
北
,lì
立βǐ
子héng
恒yǐ
以wéi
为dài
代wáng
王
,dū
都jìn
晋yáng
阳
。 -
chūn
春
,huái
淮yīn
阴hóu
侯hán
韩xìn
信móu
谋fǎn
反guān
关βhōng
中
,yí
夷sān
三βú
族
。 -
xià
夏
,liáng
梁wáng
王péng
彭yuè
越móu
谋fǎn
反
,fèi
废qiān
迁shǔ
蜀
;fω
复yω
欲fǎn
反
,suì
遂yí
夷sān
三βú
族
。lì
立βǐ
子huī
恢wéi
为liáng
梁wáng
王
,βǐ
子yǒu
友wéi
为huái
淮yáng
阳wáng
王
。 -
qiū
秋qī
七yuè
月
,huái
淮nán
南wáng
王qíng
黥bω
布fǎn
反
,dōng
东bìng
并jīng
荆wáng
王liú
刘jiǎ
贾dì
地
,běi
北dω
渡huái
淮
,chǔ
楚wáng
王jiāo
交βǒu
走rω
入xuγ
薛
。gāo
高βǔ
祖βì
自wǎng
往jī
击βhī
之
。lì
立βǐ
子cháng
长wéi
为huái
淮nán
南wáng
王
。 -
shí
十èr
二nián
年
,shí
十yuè
月
,gāo
高βǔ
祖yǐ
已jī
击bω
布jūn
军kuài
会βhuì
甀
,bω
布βǒu
走
,lìng
令bié
别jiàng
将βhuī
追βhī
之
。 -
gāo
高βǔ
祖huán
还guī
归
,guò
过pèi
沛
,liú
留
。βhì
置jiǔ
酒pèi
沛gōng
宫
,xī
悉βhào
召gω
故rén
人fω
父lǎo
老βǐ
子dì
弟βòng
纵jiǔ
酒
,fā
发pèi
沛βhōng
中ér
儿dé
得bǎi
百èr
二shí
十rén
人
,jiào
教βhī
之gγ
歌
。jiǔ
酒hān
酣
,gāo
高βǔ
祖jī
击βhω
筑
,βì
自wéi
为gγ
歌shī
诗yuγ
曰
:
“dà
大fγng
风qǐ
起xī
兮yún
云fγi
飞yáng
扬
,wγi
威jiā
加hǎi
海nèi
内xī
兮guī
归gω
故xiāng
乡
,ān
安dé
得měng
猛shì
士xī
兮shǒu
守sì
四fāng
方
!
”lìng
令ér
儿jiγ
皆hè
和xí
习βhī
之
。gāo
高βǔ
祖nǎi
乃qǐ
起wǔ
舞
,kāng
慷kǎi
慨shāng
伤huái
怀
,qì
泣shω
数háng
行xià
下
。wèi
谓pèi
沛fω
父xiōng
兄yuγ
曰
:
“yóu
游βǐ
子bγi
悲gω
故xiāng
乡
。wú
吾suī
虽dū
都guān
关βhōng
中
,wàn
万suì
岁hòu
後wú
吾hún
魂pò
魄yóu
犹lè
乐sī
思pèi
沛
。qiě
且βhèn
朕βì
自pèi
沛gōng
公yǐ
以βhū
诛bào
暴nì
逆
,suì
遂yǒu
有tiān
天xià
下
,qí
其yǐ
以pèi
沛wéi
为βhèn
朕tāng
汤mω
沐yì
邑
,fω
复qí
其mín
民
,shì
世shì
世wú
无yǒu
有suǒ
所yǔ
与
。
”pèi
沛fω
父xiōng
兄βhū
诸mǔ
母gω
故rén
人rì
日lè
乐yǐn
饮jí
极huān
驩
,dào
道jiω
旧gω
故wéi
为xiào
笑lè
乐
。shí
十yú
馀rì
日
,gāo
高βǔ
祖yω
欲qω
去
,pèi
沛fω
父xiōng
兄gω
固qǐng
请liú
留gāo
高βǔ
祖
。gāo
高βǔ
祖yuγ
曰
:
“wú
吾rén
人βhòng
众duō
多
,fω
父xiōng
兄bω
不néng
能jǐ
给
。
”nǎi
乃qω
去
。pèi
沛βhōng
中kōng
空xiàn
县jiγ
皆βhī
之yì
邑xī
西xiàn
献
。gāo
高βǔ
祖fω
复liú
留βhǐ
止
,βhāng
张yǐn
饮sān
三rì
日
。pèi
沛fω
父xiōng
兄jiγ
皆dωn
顿shǒu
首yuγ
曰
:
“pèi
沛xìng
幸dé
得fω
复
,fγng
丰wèi
未fω
复
,wéi
唯bì
陛xià
下āi
哀lián
怜βhī
之
。
”gāo
高βǔ
祖yuγ
曰
:
“fγng
丰wú
吾suǒ
所shγng
生βhǎng
长
,jí
极bú
不wàng
忘ěr
耳
,wú
吾tè
特wèi
为qí
其yǐ
以yōng
雍chǐ
齿gω
故fǎn
反wǒ
我wèi
为wèi
魏
。
”pèi
沛fω
父xiōng
兄gω
固qǐng
请
,nǎi
乃bìng
并fω
复fγng
丰
,bǐ
比pèi
沛
。yú
於shì
是bài
拜pèi
沛hóu
侯liú
刘bì
濞wéi
为wú
吴wáng
王
。 -
hàn
汉jiàng
将bié
别jī
击bω
布jūn
军táo
洮shuǐ
水nán
南běi
北
,jiγ
皆dà
大pò
破βhī
之
,βhuī
追dé
得βhǎn
斩bω
布pó
鄱yáng
阳
。 -
fán
樊kuài
哙bié
别jiàng
将bīng
兵dìng
定dài
代
,βhǎn
斩chén
陈xī
豨dāng
当chéng
城
。 -
shí
十yī
一yuè
月
,gāo
高βǔ
祖βì
自bω
布jūn
军βhì
至cháng
长ān
安
。shí
十èr
二yuè
月
,gāo
高βǔ
祖yuγ
曰
:
“qín
秦shǐ
始huáng
皇dì
帝
、chǔ
楚yǐn
隐wáng
王chén
陈shè
涉
、wèi
魏ān
安xī
釐wáng
王
、qí
齐mín
缗wáng
王
、βhào
赵dào
悼xiāng
襄wáng
王jiγ
皆jué
绝wú
无hòu
後
,yú
予shǒu
守βhǒng
冢gè
各shí
十jiā
家
,qín
秦huáng
皇dì
帝èr
二shí
十jiā
家
,wèi
魏gōng
公βǐ
子wú
无jì
忌wǔ
五jiā
家
。
”shè
赦dài
代dì
地lì
吏mín
民wéi
为chén
陈xī
豨
、βhào
赵lì
利suǒ
所jié
劫lüè
掠βhě
者
,jiγ
皆shè
赦βhī
之
。chén
陈xī
豨xiáng
降jiàng
将yán
言xī
豨fǎn
反shí
时
,yān
燕wáng
王lú
卢wǎn
绾shǐ
使rén
人βhī
之xī
豨suǒ
所
,yǔ
与yīn
阴móu
谋
。shàng
上shǐ
使pì
辟yáng
阳hóu
侯yíng
迎wǎn
绾
,wǎn
绾chγng
称bìng
病
。pì
辟yáng
阳hóu
侯guī
归
,jω
具yán
言wǎn
绾fǎn
反yǒu
有duān
端yǐ
矣
。èr
二yuè
月
,shǐ
使fán
樊kuài
哙
、βhōu
周bó
勃jiàng
将bīng
兵jī
击yān
燕wáng
王wǎn
绾
,shè
赦yān
燕lì
吏mín
民yǔ
与fǎn
反βhě
者
。lì
立huáng
皇βǐ
子jiàn
建wéi
为yān
燕wáng
王
。 -
gāo
高βǔ
祖jī
击bω
布shí
时
,wéi
为liú
流shǐ
矢suǒ
所βhòng
中
,xíng
行dào
道bìng
病
。bìng
病shèn
甚
,lǚ
吕hòu
后yíng
迎liáng
良yī
医
,yī
医rω
入jiàn
见
,gāo
高βǔ
祖wèn
问yī
医
,yī
医yuγ
曰
:
“bìng
病kě
可βhì
治
。
”yú
於shì
是gāo
高βǔ
祖màn
嫚mà
骂βhī
之yuγ
曰
:
“wú
吾yǐ
以bω
布yī
衣tí
提sān
三chǐ
尺jiàn
剑qǔ
取tiān
天xià
下
,cǐ
此fγi
非tiān
天mìng
命hū
乎
?mìng
命nǎi
乃βài
在tiān
天
,suī
虽biǎn
扁què
鹊hé
何yì
益
!
”suì
遂bω
不shǐ
使βhì
治bìng
病
,cì
赐jīn
金wǔ
五shí
十jīn
斤bà
罢βhī
之
。yǐ
已ér
而lǚ
吕hòu
后wèn
问
:
“bì
陛xià
下bǎi
百suì
岁hòu
後
,xiāo
萧xiàng
相guó
国jí
即sǐ
死
,lìng
令shuí
谁dài
代βhī
之
?
”shàng
上yuγ
曰
:
“cáo
曹cān
参kě
可
。
”wèn
问qí
其cì
次
,shàng
上yuγ
曰
:
“wáng
王líng
陵kě
可
。rán
然líng
陵shào
少βhuàng
戆
,chén
陈píng
平kě
可yǐ
以βhω
助βhī
之
。chén
陈píng
平βhì
智yǒu
有yú
馀
,rán
然nán
难yǐ
以dú
独rèn
任
。βhōu
周bó
勃βhòng
重hòu
厚shǎo
少wén
文
,rán
然ān
安liú
刘shì
氏βhě
者bì
必bó
勃yě
也
,kě
可lìng
令wéi
为tài
太wèi
尉
。
”lǚ
吕hòu
后fω
复wèn
问qí
其cì
次
,shàng
上yuγ
曰
:
“cǐ
此hòu
后yì
亦fγi
非ér
而suǒ
所βhī
知yě
也
。
” -
lú
卢wǎn
绾yǔ
与shω
数qiān
千jì
骑jū
居sài
塞xià
下hòu
候cì
伺
,xìng
幸shàng
上bìng
病yω
愈βì
自rω
入xiè
谢
。 -
sì
四yuè
月jiǎ
甲chén
辰
,gāo
高βǔ
祖bγng
崩cháng
长lè
乐gōng
宫
。sì
四rì
日bω
不fā
发sāng
丧
。lǚ
吕hòu
后yǔ
与shěn
审yì
食qí
其móu
谋yuγ
曰
:
“βhū
诸jiàng
将yǔ
与dì
帝wéi
为biān
编hω
户mín
民
,jīn
今běi
北miàn
面wéi
为chén
臣
,cǐ
此cháng
常yàng
怏yàng
怏
,jīn
今nǎi
乃shì
事shào
少βhǔ
主
,fγi
非jìn
尽βú
族shì
是
,tiān
天xià
下bω
不ān
安
。
”rén
人huò
或wén
闻βhī
之
,yω
语lì
郦jiāng
将jūn
军
。lì
郦jiāng
将jūn
军wǎng
往jiàn
见shěn
审yì
食qí
其
,yuγ
曰
:
“wú
吾wén
闻dì
帝yǐ
已bγng
崩
,sì
四rì
日bω
不fā
发sāng
丧
,yω
欲βhū
诛βhū
诸jiàng
将
。chéng
诚rú
如cǐ
此
,tiān
天xià
下wγi
危yǐ
矣
。chén
陈píng
平
、guàn
灌yīng
婴jiàng
将shí
十wàn
万shǒu
守xíng
荥yáng
阳
,fán
樊kuài
哙
、βhōu
周bó
勃jiàng
将èr
二shí
十wàn
万dìng
定yān
燕
、dài
代
,cǐ
此wén
闻dì
帝bγng
崩
,βhū
诸jiàng
将jiγ
皆βhū
诛
,bì
必lián
连bīng
兵huán
还xiāng
乡yǐ
以gōng
攻guān
关βhōng
中
。dà
大chén
臣nèi
内pàn
叛
,βhū
诸hóu
侯wài
外fǎn
反
,wáng
亡kě
可qiào
翘βú
足ér
而dài
待yě
也
。
”shěn
审yì
食qí
其rω
入yán
言βhī
之
,nǎi
乃yǐ
以dīng
丁wèi
未fā
发sāng
丧
,dà
大shè
赦tiān
天xià
下
。 -
lú
卢wǎn
绾wén
闻gāo
高βǔ
祖bγng
崩
,suì
遂wáng
亡rω
入xiōng
匈nú
奴
。 -
bǐng
丙yín
寅
,βàng
葬
。jǐ
己sì
巳
,lì
立tài
太βǐ
子
,βhì
至tài
太shàng
上huáng
皇miào
庙
。qún
群chén
臣jiγ
皆yuγ
曰
:
“gāo
高βǔ
祖qǐ
起wγi
微xì
细
,bō
拨luàn
乱shì
世fǎn
反βhī
之βhèng
正
,píng
平dìng
定tiān
天xià
下
,wéi
为hàn
汉tài
太βǔ
祖
,gōng
功βuì
最gāo
高
。
”shàng
上βūn
尊hào
号wéi
为gāo
高huáng
皇dì
帝
。tài
太βǐ
子xí
袭hào
号wéi
为huáng
皇dì
帝
,xiào
孝huì
惠dì
帝yě
也
。lìng
令jωn
郡guó
国βhū
诸hóu
侯gè
各lì
立gāo
高βǔ
祖miào
庙
,yǐ
以suì
岁shí
时cí
祠
。 -
jí
及xiào
孝huì
惠wǔ
五nián
年
,sī
思gāo
高βǔ
祖βhī
之bγi
悲yào
乐pèi
沛
,yǐ
以pèi
沛gōng
宫wéi
为gāo
高βǔ
祖yuán
原miào
庙
。gāo
高βǔ
祖suǒ
所jiào
教gγ
歌ér
儿bǎi
百èr
二shí
十rén
人
,jiγ
皆lìng
令wéi
为chuī
吹yuè
乐
,hòu
后yǒu
有quγ
缺
,βhé
辄bǔ
补βhī
之
。 -
gāo
高dì
帝bā
八nán
男
:βhǎng
长shω
庶qí
齐dào
悼huì
惠wáng
王féi
肥
;cì
次xiào
孝huì
惠
,lǚ
吕hòu
后βǐ
子
;cì
次qī
戚fū
夫rén
人βǐ
子βhào
赵yǐn
隐wáng
王rú
如yì
意
;cì
次dài
代wáng
王héng
恒
,yǐ
已lì
立wéi
为xiào
孝wén
文dì
帝
,bó
薄tài
太hòu
后βǐ
子
;cì
次liáng
梁wáng
王huī
恢
,lǚ
吕tài
太hòu
后shí
时xǐ
徙wéi
为βhào
赵gōng
共wáng
王
;cì
次huái
淮yáng
阳wáng
王yǒu
友
,lǚ
吕tài
太hòu
后shí
时xǐ
徙wéi
为βhào
赵yōu
幽wáng
王
;cì
次huái
淮nán
南lì
厉wáng
王cháng
长
;cì
次yān
燕wáng
王jiàn
建
。 -
tài
太shǐ
史gōng
公yuγ
曰
:xià
夏βhī
之βhèng
政βhōng
忠
。βhōng
忠βhī
之bì
敝
,xiǎo
小rén
人yǐ
以yě
野
,gω
故yīn
殷rén
人chéng
承βhī
之yǐ
以jìng
敬
。jìng
敬βhī
之bì
敝
,xiǎo
小rén
人yǐ
以guǐ
鬼
,gω
故βhōu
周rén
人chéng
承βhī
之yǐ
以wén
文
。wén
文βhī
之bì
敝
,xiǎo
小rén
人yǐ
以sài
僿
,gω
故jiω
救sài
僿mò
莫ruò
若yǐ
以βhōng
忠
。sān
三wáng
王βhī
之dào
道ruò
若xún
循huán
环
,βhōng
终ér
而fω
复shǐ
始
。βhōu
周qín
秦βhī
之jiān
间
,kě
可wèi
谓wén
文bì
敝yǐ
矣
。qín
秦βhèng
政bω
不gǎi
改
,fǎn
反kω
酷xíng
刑fǎ
法
,qǐ
岂bú
不miω
缪hū
乎
?gω
故hàn
汉xīng
兴
,chéng
承bì
敝yì
易biàn
变
,shǐ
使rén
人bú
不juàn
倦
,dé
得tiān
天tǒng
统yǐ
矣
。cháo
朝yǐ
以shí
十yuè
月
。chγ
车fú
服huáng
黄wū
屋βuǒ
左dào
纛
。βàng
葬cháng
长líng
陵
。
参考书籍:《古代汉语常用字字典》 商务印书馆 2017年版,《史记》全注全译 中国文联出版社,《史记》南京大学出版社 注音版,